به نوشته روزنامه فایننشال تایمز، طی سال میلادی گذشته، داعش اراضی بی‌شماری را در سراسر عراق و سوریه از دست داد اما درست چند ماه پس از آنکه آخرین پایگاه بزرگ داعش در سوریه آزاد شد و روسیه و ایران اعلام کردند که این تروریست‌ها شکست خوردند، افزایش تنش‌ها و جاه‌طلبی ارضی جدید میان نیروهای بین‌المللی باعث شد تا تمرکز از مابقی پایگاه‌های داعش برداشته شود.
یکی از چهره‌های اپوزیسیون سوریه می‌گوید: عملیات ترکیه در شمال غرب سوریه علیه نیروهای کرد تحت حمایت آمریکا هم به این تنش‌ها دامن زد. کار داعش هنوز تمام نشده است و احتمالا این تمایل در برخی طرف‌ها وجود دارد که مابقی آنها رها شوند تا بتوانند به جای آنها دشمنانشان را هدف قرار دهند.
گزارش‌های پیشین "فایننشال تایمز" فاش می‌کند، اندکی پیش از افول خلافت داعش آنها برای چندین ماه زمان صرف آن کردند که منابع مالی خودشان را به دست سایر شبکه‌های خودشان برسانند. برخی از نیروهای اپوزیسیون سوریه می‌گویند، اکنون به نظر می‌رسد که ارتباط شبکه‌ای و خطوط تامین در سراسر سوریه فعال شده باشد.
یکی از شیوخ قبیله‌ای از مناطق شرقی سوریه می‌گوید: آنها برای کنترل شهرها تلاشی نمی‌کنند. آنچه آنها انجام می‌دهند باز کردن راه‌هاست. آنها نیاز دارند تا گروه‌های باقیمانده را در سراسر سوریه متصل کنند؛ از مرز جنوبی تا ابو کمال در شرق. شبکه‌های احیا شده همچون اهرمی از طرف داعش برای اجرای حملاتی در سراسر سوریه عمل می‌کنند. چنین تحولی خطرات بیشتری را متوجه حفظ ثبات در کشوری می‌کند که درگیری‌ها داخلی آن منجر شده تا میلیون‌ها تن به کشورهای همسایه فرار کنند و موجی از آوارگان به سمت اروپا روانه شوند.
با این حال رایان دیلون، سخنگوی ائتلاف تحت امر آمریکا این مساله را که نیروهای سوریه دموکراتیک (تحت امر آمریکا) حضور داعش را تحمل می‌کنند، رد کرد.
او با بیان اینکه تسلط بر مناطق صحرایی سخت‌تر از کنترل مناطق شهری است، گفت: نیروهای داعش پراکنده شدند و اینگونه نیست که آنها جایی متمرکز باشند و بتوان آنها را آسان هدف قرار داد.
به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، همین اندازه از شبه‌نظامیانی که فارغ از محدودیت به جنوب و از میان صفوف ارتش سوریه به غرب گریختند، برخی در نزدیکی دمشق و در شمال غرب این کشور پنهان شدند و منتظر دریافت پیام رهبران شورشی از طریق کانال‌های ارتباطی کدگذاری شده هستند.
سایر شبه‌نظامیانی که در میادین نبرد جان‌سخت شدند و برخی از آنها آموزش‌های تسلیحات شیمیایی دیده‌اند، به سمت شاخه القاعده در سوریه گریختند. سایرین هم ده‌ها هزار دلار به قاچاقچیان می‌دهند تا آنها را از مرز ترکیه رد کنند تا به هدف نهایی خودشان که همانا بازگشت به کشورهای اروپایی مبدا است، برسند.
این ارزیابی‌های تامل‌برانگیز به‌رغم آن منتشر می‌شود که به گفته جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا یک "تلاش هماهنگ برای محاصره و نابودی" شبه‌نظامیان داعش در رقه صورت گرفت که در پاییز گذشته سقوط کرد و سایر شبه‌نظامیانی هم که به سمت رودخانه فرات در مرز با عراق در جنوب گریختند هم پیگیری شدند.
کریستجن نیلسن، وزیر امنیت داخلی به تازگی در واشنگتن گفت: شبه‌نظامیان داعش در حال فرار از سوریه و عراق هستند. افراطی‌ها زیر زمینی می‌شوند، به سایر پناهگاه‌های امن از جمله در اینترنت می‌روند و به کشورهای مبدا خودشان باز می‌گردند.
ژنرال پل جی. سلوا، معاون ستاد مشترک ارتش آمریکا اخیرا به خبرنگاران گفت مابقی رهبران داعشی حتی آنهایی که در حال فرار هستند هنوز ارتباطات "نسبتا قوی" با شبکه شبه‌نظامیان زیر زمینی دارند.
در حالی که دونالد ترامپ در نطق سالانه روی آزادسازی تقریبا کل اراضی تحت اشغال داعش در سوریه و عراق تاکید کرد، ارتش و مقام‌های اطلاعاتی آمریکا می‌گویند این گروه هنوز هم قادر است حامیانش را جذب و توانمند سازد تا حملاتی را صورت دهند. به نظر می‌رسد ترامپ در سخنرانی خودش به این مساله اذعان کرده باشد که گفت: کارهای بسیار بیشتری باید انجام شود.
تحلیلگران می‌گویند نشانه‌هایی وجود دارد که از استفاده تاکتیک‌های چریکی شبه‌نظامیان داعش برای ترساندن غیرنظامیان حکایت دارد. اوتسو ایهو، تحلیلگر ارشد مرکز جین آی‌اچ‌اس در لندن می‌گوید: این گروه در حال تبدیل شدن به سازمانی زیر زمینی است که بهای بیشتری به تاکتیک‌های نامتقارن همچون حملات انتحاری علیه اهداف آسان در مناطق امن دولتی مثل بغداد می‌دهد.
او در ادامه به حمله ماه گذشته دو عامل انتحاری در بغداد اشاره کرد که ده‌ها کشته و بیش از ۹۰ زخمی داشت. این حمله در یک میدان پرتردد بغداد انجام شد که معمولا کارگران برای یافتن کار به آنجا مراجعه می‌کنند. برآورد شمار شبه‌نظامیانی که از سوریه یا عراق و مناطق دیگر فرار کردند، آسان نیست اما سایر تحلیلگران اطلاعاتی و ضد تروریسم آمریکا و سایر کشورهای غربی که به ارزیابی‌های محرمانه دسترسی دارند شمار آنها را دست‌کم هزاران تن می‌دانند. بسیاری از آنها به همراه همسران و فرزندانشان که عمدتا افراطی شدند، سفر می‌کنند و می‌توانند خطرات امنیتی داشته باشند.
ماه دسامبر رایان دیلون، سخنگوی کمپین نظامی تحت امر امریکا در عراق و سوریه تاکید کرد: فرماندهان رژیم سوریه در شرق سوریه می‌گویند شبه‌نظامیان داعش ممکن است از صفوف دفاعی سوریه و روسیه در دره رود فرات خودشان را به نواحی نزدیک دمشق برسانند.